آراء الخوارج الفقهیه (عرض و تحلیل)

این نوشتار می کوشد آرای فقهی و برخی نظریّات کلامی خوارج را تجزیه و تحلیل کرده و مبانی فکری آنان در احکام و فروع فقهی مربوط به: حج، نماز، روزه، زکات، ازدواج و... را ارزیابی و با آرای سایر مذاهب فقهی اهل سنّت مقایسه کند. پژوهش حاضر در چهار فصل به تشریح این موضوع پرداخته است. نویسنده در فصل اوّل ابتدا تعریف لغوی و اصطلاحی خوارج را ارائه کرده سپس از منظری تاریخی به بحث درباره پیدایی فرقه خوارج پس از واقعه جنگ صفّین و جدا شدن این گروه از صف امیرالمومنین علی( و آغاز دشمنی آنان با حضرتش می پردازد. آن گاه به زوایایی از افکارشان که در مناظراتشان با امام علی( و ابن عبّاس رخ نموده، اشاراتی می کند. نگارنده در ادامه با اشاره به مهم ترین عوامل شکل گیری خوارج، مانند ضعف فکری، قومیت گرایی و موقعیت جغرافیایی آنان، فرقه های معروف خوارج را معرّفی کرده است. وی در فصل دوم با اشاره به آرای خوارج در باره افرادی که مرتکب گناه های کبیره می شوند و تکفیر آنان، دیدگاه های فرقه های مختلف خوارج و ادلّه آن ها را در این زمینه بیان و بر این آرا خدشه وارد می کند. فصل سوم و چهارم به تبیین آرای فقهی خوارج در زمینه حکم مجازات زنا و سرقت، زنای مُحصنه، میزان جریمه، سرقت، حدّ سارق و قطع دست او و همچنین احکام ازدواج، حائض، زکات بَردگان، روزه قضا، ربا، شُرب خَمر، تیمّم، نماز، روزه، حج، ارث و اذان و اقامه اختصاص دارد و نگارنده به ارزیابی استناد خوارج به آیاتی از قرآن کریم در این موضوعات فقهی پرداخته و ضمن مقایسه اندیشه های فقهی آنان با آرای فقهی مذاهب اربعه اهل سنّت و مذهب فقهی شیعه امامیه به آرای نادر و اکثر استدلال های فقهی خوارج در موضوعات مذکور خدشه وارد می سازد و دلایل ضعف استدالال های مربوط را فراروی مخاطبان نوشتار خویش قرار می دهد.